Πέρα από τα διάφορα πεπτικά ενοχλήματα, το στομάχι είναι επιρρεπές ακόμα και στην εμφάνιση κακοήθειας. Ο καρκίνος στο στομάχι, ή γαστρικός καρκίνος, αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές και επικίνδυνες μορφές κακοήθειας που προσβάλλει το ανθρώπινο σώμα. Παρά τη μείωση της επίπτωσής του τα τελευταία χρόνια, παραμένει ένας από τους πιο συχνά διαγνωσμένους τύπους καρκίνου παγκοσμίως. Η νόσος αυτή χαρακτηρίζεται από την αργή και ύπουλη ανάπτυξή της, γεγονός που καθιστά την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία κρίσιμη για την επιβίωση του ασθενούς.

Τι είναι ο καρκίνος στο στομάχι;

Ο καρκίνος στο στομάχι είναι μια κακοήθης νόσος που χαρακτηρίζεται από τον σχηματισμό ενός καρκινικού όγκου εντός του στομάχου. Η νόσος συνήθως προέρχεται από τα αδενικά κύτταρα του βλεννογόνου του στομάχου. Το πιο κοινό είδος είναι το αδενοκαρκίνωμα, το οποίο αντιπροσωπεύει το 95% των γαστρικών καρκίνων. Αυτός ο τύπος καρκίνου αναπτύσσεται αργά, συχνά χωρίς να προκαλεί ενδείξεις ή συμπτώματα στα πρώιμα στάδια της νόσου, γεγονός που καθιστά τη διάγνωση δύσκολη και συνήθως καθυστερημένη.

Η εξάπλωση του καρκίνου γίνεται κυρίως μέσω λεμφαδένων και αίματος, με τα πιο συνηθισμένα σημεία μετάστασης να περιλαμβάνουν το ήπαρ, τους πνεύμονες, τους λεμφαδένες και την περιτοναϊκή κοιλότητα.

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του στομάχου

Η ακριβής αιτία εμφάνισης καρκίνου του στομάχου δεν είναι πλήρως κατανοητή, ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου που θεωρείται ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξή του. Οι κυριότεροι είναι οι εξής:

Λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είναι το πιο σημαντικό βακτήριο που συνδέεται με την ανάπτυξη γαστρικών ελκών και γαστρίτιδας, και αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του στομάχου.

Λανθασμένες διατροφικές συνήθειες όπως η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε αλάτι, νιτρικά άλατα, καπνιστά κρέατα και τηγανητά φαγητά, οι οποίες έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου. Αντίθετα, η κατανάλωση φρέσκων λαχανικών, φρούτων και αντιοξειδωτικών φαίνεται να έχει προστατευτική δράση.

Η συστηματική κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα, αφού επηρεάζουν αρνητικά τη γαστρεντερική οδό και συμβάλλουν στην ανάπτυξη καρκίνου.

Προχωρημένη ηλικία και ανδρικό φύλο, αφού καρκίνος στο στομάχι εμφανίζεται κυρίως σε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών και προσβάλλει συχνότερα τους άνδρες σε αναλογία 3 προς 1.

Γενετικοί παράγοντες, όπως το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του στομάχου και κληρονομικές γενετικές παθήσεις όπως το σύνδρομο Lynch ή το σύνδρομο Peutz-Jeghers που αυξάνουν τον κίνδυνο.

Συμπτώματα που προκαλεί ο καρκίνος στο στομάχι

Ο καρκίνος του στομάχου, ιδιαίτερα στα πρώιμα στάδια, συνήθως δεν προκαλεί έντονα συμπτώματα, γεγονός που καθιστά τη διάγνωση δύσκολη. Όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται, συνήθως είναι μη ειδικά και μπορεί να περιλαμβάνουν:

Δυσπεψία, δηλαδή καούρα, αίσθημα βάρους στην κοιλιακή χώρα και φουσκώματος μετά το φαγητό.
Ναυτία και έμετος σε προχωρημένο στάδιο της νόσου
Ανορεξία και απώλεια βάρους
Δυσφαγία, μία παθολογική κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από δυσκολία στη μάσηση και την κατάποση και εμφανίζεται ιδιαίτερα σε περιπτώσεις καρκίνου του στομάχου που αφορά το κατώτερο τμήμα του οργάνου.
Παρουσία αίματος στον εμετό ή στα κόπρανα (μέλαινες κενώσεις), η οποία αποτελεί συχνό σύμπτωμα προχωρημένου καρκίνου
Κοιλιακό άλγος
Αίσθημα καταβολής
Πυρετός
Η εμφάνιση μιας αισθητής μάζας στην κοιλία σε προχωρημένο στάδιο.

Σταδιοποίηση καρκίνου του στομάχου

Ο καρκίνος στο στομάχι ταξινομείται σε στάδια με βάση την εξάπλωσή του. Η σταδιοποίηση είναι κρίσιμη για τον καθορισμό της θεραπευτικής στρατηγικής και της πρόγνωσης:

Στάδιο 0 (Μηδενικό στάδιο): Ο καρκίνος περιορίζεται μόνο στο βλεννογόνο του στομάχου.
Στάδιο I: Διείσδυση του καρκίνου στο 2ο ή 3ο στρώμα του στομάχου ή στους κοντινούς λεμφαδένες.
Στάδιο II: Διείσδυση σε απομακρυσμένους λεμφαδένες ή σε όλα τα στρώματα του στομάχου, χωρίς μετάσταση σε άλλα όργανα.
Στάδιο III: Διείσδυση σε κοντινούς ιστούς ή μεταστάσεις σε κοντινούς ή απομακρυσμένους λεμφαδένες.
Στάδιο IV (Τελικό στάδιο): Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα (ήπαρ, πνεύμονες, περιτόναιο κλπ.).

Διάγνωση καρκίνου του στομάχου

Η διάγνωση του καρκίνου του στομάχου συνήθως απαιτεί τη συνδυασμένη χρήση κλινικών εξετάσεων και απεικονιστικών μεθόδων. Η γαστροσκόπηση είναι η πιο κοινή μέθοδος διάγνωσης, επιτρέποντας στους γιατρούς να δουν το εσωτερικό του στομάχου και να λάβουν δείγμα για βιοψία. Με αυτόν τον τρόπο, η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιωθεί με ακρίβεια που αγγίζει το 96-99%.

Ακολούθως, πραγματοποιούνται απεικονιστικές εξετάσεις όπως η αξονική τομογραφία (CT) και η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET-CT) για την αξιολόγηση της έκτασης της νόσου και για τον εντοπισμό τυχόν μεταστάσεων σε άλλα όργανα.

Πώς θεραπεύεται ο καρκίνος στο στομάχι

Η θεραπεία του καρκίνου του στομάχου εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και την έκταση της εξάπλωσης του όγκου. Η χειρουργική αφαίρεση του όγκου μέσω γαστρεκτομής είναι η πιο συνηθισμένη και αποτελεσματική θεραπεία, ειδικά όταν η νόσος διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο. Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι γαστρεκτομής:

Ολική γαστρεκτομή: Αφαίρεση ολόκληρου του στομάχου, με αποκατάσταση της συνέχειας του πεπτικού συστήματος μέσω σύνδεσης του οισοφάγου με το λεπτό έντερο.
Υφολική γαστρεκτομή: Αφαίρεση μόνο του κάτω τμήματος του στομάχου, διατηρώντας το υπόλοιπο άνω τμήμα και συνδέοντας το με το λεπτό έντερο.

Η γαστρεκτομή μπορεί να γίνει με παραδοσιακή ανοικτή χειρουργική ή με σύγχρονες μεθόδους όπως η λαπαροσκοπική χειρουργική ή η ρομποτική χειρουργική, οι οποίες συνεπάγονται μικρότερες τομές, ταχύτερη ανάρρωση και λιγότερο πόνο. Ο Γενικός Χειρουργός στην Αθήνα Δρ. Βασίλειος Κοντοστόλης πραγματοποιεί τη γαστρεκτομή για τη θεραπεία του καρκίνου του στομάχου με την ενδεδειγμένη ανά περίπτωση τεχνική και πάντα με σκοπό να διαφυλάξει την υγεία και την μακροπρόθεσμη ευημερία του ασθενούς.

Εκτός από τη χειρουργική επέμβαση, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή στοχευμένες θεραπείες, ανάλογα με την έκταση της νόσου και την αντίδραση του όγκου στην πρώιμη θεραπεία.

Πρόγνωση και επιβίωση

Η πρόγνωση του καρκίνου του στομάχου, όπως και κάθε άλλης μορφής καρκίνου, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το στάδιο της νόσου κατά τη διάγνωση. Σε πρώιμα στάδια, η επιβίωση είναι υψηλότερη, με ποσοστά 5ετούς επιβίωσης να αγγίζουν το 90% ή περισσότερο. Ωστόσο, σε πιο προχωρημένα στάδια, τα ποσοστά επιβίωσης μειώνονται δραματικά, με λιγότερο από το 15% των ασθενών να ζουν πάνω από έξι μήνες σε προχωρημένα στάδια της νόσου.

Σημασία της διατροφής και πρόληψη

Η διατροφή διαδραματίζει άκρως σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του στομάχου. Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι η συχνή κατανάλωση αλατισμένων τροφίμων, καπνιστών και επεξεργασμένων κρεάτων, καθώς και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου. Αντίθετα, η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνες Α και C, αντιοξειδωτικά και πράσινα λαχανικά μπορεί να προσφέρει προστασία.

Επιπλέον, η αποφυγή του καπνίσματος και η διατήρηση ενός υγιούς βάρους συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου ανάπτυξης γαστρικού καρκίνου.

Καρκίνος στο στομάχι: Αίτια, συμπτώματα & θεραπεία