Τα λιπώματα συνιστούν καλοήθεις όγκους που αποτελούνται από λίπος και εμφανίζονται συχνότερα στον υποδόριο ιστό, δηλαδή μεταξύ του δέρματος και του υποκείμενου μυϊκού στρώματος. Ορισμένα λιπώματα περιέχουν επίσης αιμοφόρα αγγεία ή άλλους ιστούς.Παρουσιάζονται ως μικρά εξογκώματα, τα οποία μετακινούνται εύκολα αν ασκηθεί πίεση σε αυτά, και στη συνέχεια επανέρχονται στη θέση τους. Μπορούν να παρουσιαστούν είτε ως διόγκωση του δέρματος σε ένα μεμονωμένο σημείο, είτε να εμφανιστούν σε πολλαπλές διαφορετικές θέσεις. Τα λιπώματα αποτελούν καλοήθεις όγκους, δηλαδή δεν ενέχουν κάποιο ογκολογικό κίνδυνο, αλλά επηρεάζουν την αισθητική εμφάνιση της περιοχής στην οποία έχουν αναπτυχθεί. Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εξελιχθούν σε λιποσαρκώματα, δηλαδή να παρουσιάσουν κακοήθεια.

Αιτίες εμφάνισης λιπωμάτων

Η αιτία εμφάνισης των λιπωμάτων δεν είναι πλήρως κατανοητή. Τείνουν να βασίζονται σε κληρονομική προδιάθεση, αλλά και σε άτομα ηλικίας 40 έως 60 ετών. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν από την ηλικία των 30 ετών και να διογκώνονται προοδευτικά. Υπάρχει επίσης πιθανότητα εμφάνισής τους μετά από τραυματισμό στην περιοχή. Εντοπίζονται συχνότερα στο γυναικείο πληθυσμό σε σχέση με τον ανδρικό. Άτομα που έχουν διαγνωστεί με ορισμένες ασθένειες ή λοιπές διαταραχές όπως το σύνδρομο Gardner, η νόσος του Madelung ή το σύνδρομο Cowden παρουσιάζουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης λιπωμάτων.

Συμπτώματα λιπωμάτων

Τα λιπώματα μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα. Βρίσκονται ακριβώς κάτω από το δέρμα και μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, αλλά είναι πιο συνηθισμένοι στην πλάτη, τον κορμό, τον αυχένα, τα άκρα (άνω και κάτω), τους ώμους, το θώρακα και το λαιμό.
Είναι συμπαγή αλλά μαλακά στην αφή. Επίσης κινούνται εύκολα με ελαφριά πίεση στα δάχτυλα. Τα λιπώματα είναι μικρά σε μέγεθος, καθώς έχουν συνήθως διάμετρο μικρότερη από 2 ίντσες (5 εκατοστά), αλλά μπορούν να αναπτυχθούν με αργό και σταθερό ρυθμό. Γενικά δεν προκαλούν πόνο. Ωστόσο ορισμένες φορές μπορούν να καταστούν επώδυνα εάν αυξάνονται σε μέγεθος και πιέζουν τα κοντινά νεύρα ή εάν περιέχουν αρκετά αιμοφόρα αγγεία.

Διάγνωση λιπωμάτων

Η διάγνωση των λιπωμάτων πραγματοποιείται με κλινική εξέταση και λήψη ιστορικού του ασθενούς. Αν προκύψουν διαγνωστικές αμφιβολίες, τότε μπορεί να πραγματοποιηθούν περαιτέρω απεικονιστικές εξετάσεις όπως υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί βιοψία του λιπώματος. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, λαμβάνεται ένα μικρό δείγμα ιστού, το οποίο αποστέλλεται για εξέταση.

Θεραπεία λιπωμάτων

Αν τα λιπώματα δεν προκαλούν ενόχληση ή πόνο και παρουσιάζουν αργό βαθμό ανάπτυξης, δεν υπάρχει λόγος να αφαιρεθούν χειρουργικά. Ωστόσο, αν η αισθητική εικόνα επηρεάζει τον ασθενή, αν αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς ή είναι επώδυνα, τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί χειρουργική αφαίρεσή τους. Η επέμβαση έχει ως στόχο την ολοκληρωτική αφαίρεση του ογκιδίου και όχι την εκτομή του.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων χρησιμοποιείται τοπική αναισθησία στην περιοχή εμφάνισης του λιπώματος ώστε να αφαιρεθούν όλα του τα στελέχη. Γενική αναισθησία χορηγείται σε περιπτώσεις λιπωμάτων μεγάλων σε μέγεθος, ή σε περίπτωση που τα λιπώματα βυθίζονται ανάμεσα σε μύες ή εντοπίζονται σε περιοχές που διέπονται από ευαίσθητα νεύρα ή αγγεία όπως ο αυχένας. Στο τέλος, το λίπωμα που αφαιρέθηκε από τον αρμόδιο χειρουργό αποστέλλεται για βιοψία.