Η λαπαροσκοπική χειρουργική τεχνική έχει φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση πολλών παθήσεων, όπως οι κήλες του κοιλιακού τοιχώματος, οι παθήσεις παχέος εντέρου, η σκωληκοειδίτιδα, η εκκολπωματίτιδα ή διάφοορι όγκοι. Αν και η τεχνική αυτή είναι ελάχιστα επεμβατική, άρα θεωρείται σαφώς πιο ήπια σε σχέση με το παραδοσιακό ανοιχτό χειρουργείο, παραμένει μια σημαντική χειρουργική επέμβαση που απαιτεί χρόνο ανάρρωσης και σωστή καθοδήγηση μετεγχειρητικά. Μια συχνή απορία που έχουν οι ασθενείς είναι πότε θα μπορέσουν να επανέλθουν στον αθλητισμό και την άσκηση μετά από τη λαπαροσκόπηση.
Προτού αναλύσουμε το συγκεκριμένο θέμα, είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε πως το σώμα χρειάζεται χρόνο όχι μόνο για να κλείσουν οι μικρές τομές στο δέρμα αλλά κυρίως για να επουλωθούν οι βαθύτεροι ιστοί. Ιδιαίτερα στην αποκατάσταση κήλης όπου τοποθετείται πλέγμα, είναι κρίσιμο να προστατευτεί η περιοχή για να μειωθεί ο κίνδυνος υποτροπής και επιπλοκών.
Η σημασία της αποφυγής άρσης βάρους και απότομων κινήσεων
Η άρση βάρους είναι ο βασικότερος περιορισμός και αφορά σχεδόν όλες τις επεμβάσεις κοιλιακής χώρας. Στις περισσότερες περιπτώσεις συστήνεται οι ασθενείς να μη σηκώνουν αντικείμενα βαρύτερα από 5 κιλά για τουλάχιστον 4–6 εβδομάδες. Στην περίπτωση χειρουργικής αποκατάστασης κήλης, αρκετοί χειρουργοί προτείνουν αποχή από βαριά άσκηση μετά από λαπαροσκόπηση έως και 3 μήνες, ώστε να ενσωματωθεί σωστά το πλέγμα.
Ακόμα και οι καθημερινές κινήσεις, όπως το σήκωμα μικρών παιδιών ή οι βαριές σακούλες, αυξάνουν την πίεση στην κοιλιά. Αν κατά τη διάρκεια κάποιας προσπάθειας οι ασθενείς αισθανθούν πόνο, αίσθημα τραβήγματος ή πρήξιμο, πρέπει να σταματήσουν άμεσα και να επικοινωνήσουν με τον γιατρό σας.
Η σταδιακή επανένταξη στην άσκηση μετά από λαπαροσκόπηση
Στις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση, το περπάτημα ενθαρρύνεται, αλλά πρέπει να γίνεται ήπια, χωρίς σκύψιμο ή απότομες κινήσεις. Το ήπιο περπάτημα βοηθά:
- να ενεργοποιηθεί η λειτουργία του εντέρου,
- να μειωθεί ο κίνδυνος πνευμονικής λοίμωξης,
- να προληφθεί η θρόμβωση.
Ανάλογα με το είδος της επέμβασης, ο χρόνος νοσηλείας μπορεί να κυμαίνεται από 24 ώρες έως αρκετές ημέρες.
Μετά την πρώτη φάση, όσο περνούν οι εβδομάδες και βελτιώνεται η αντοχή, οι ασθενείς μπορούν να αυξήσουν σταδιακά το χρόνο και το ρυθμό του περπατήματος. Ωστόσο, δεν πρέπει να ζορίζουν το σώμα τους και πάντα να ακούνε τα μηνύματα που τους στέλνει.
Πότε επιτρέπεται η αερόβια και πιο έντονη άσκηση μετά τη λαπαροσκόπηση
Η αερόβια άσκηση χαμηλής έντασης, όπως το στατικό ποδήλατο χωρίς αντίσταση ή το πολύ ήπιο ελλειπτικό, μπορεί να ξεκινήσει στις 4–6 εβδομάδες, εφόσον:
- έχουν επουλωθεί οι τομές,
- δεν υπάρχει πρήξιμο ή πόνος,
- δεν υπάρχουν επιπλοκές.
Η επιστροφή σε δραστηριότητες υψηλής έντασης, όπως προπόνηση με βάρη, κοιλιακοί, τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων ή ομαδικά σπορ επαφής πρέπει να καθυστερήσει περισσότερο. Ιδιαίτερα μετά από αποκατάσταση κήλης, η πλήρης επιστροφή επιτρέπεται συχνά μόνο μετά από 8–12 εβδομάδες, ενώ στις πιο εκτεταμένες επεμβάσεις εντέρου το διάστημα μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερο.
Η συμβολή της άσκησης στη λειτουργία του εντέρου και την ψυχολογία των ασθενών
Η άσκηση μετά τη λαπαροσκόπηση, όταν γίνεται σωστά και σταδιακά, βοηθά να κινηθεί το έντερο και να αποφευχθεί η δυσκοιλιότητα, η οποία μπορεί να προκαλέσει δυσφορία και πόνο. Ειδικά αν οι ασθενείς ακολουθούν ειδική διατροφή ή λαμβάνουν καθαρτικά, το ήπιο περπάτημα διευκολύνει την προσαρμογή.
Παράλληλα, η άσκηση έχει θετικό αντίκτυπο στην ψυχολογία. Η ανυπομονησία κάθε ασθενούς να επιστρέψει στη ρουτίνα του είναι απόλυτα φυσιολογική. Ωστόσο, χρειάζεται αυτοσυγκράτηση και υπομονή, ώστε η αποκατάσταση να γίνει με ασφάλεια και να αποφευχθούν υποτροπές ή λοιμώξεις.
Φροντίδα των τομών κατά την επιστροφή στη δραστηριότητα
Καθώς αυξάνεται η δραστηριότητα, οι τομές χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή. Ο ιδρώτας μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό ή να μουσκέψει τα ράμματα. Γι’ αυτό οι ασθενείς καλούνται:
να διατηρούν τις τομές καθαρές και στεγνές,
να φορούν βαμβακερά, άνετα ρούχα,
να παρατηρούν την περιοχή για τυχόν ανησυχητικά σημάδια όπως κοκκίνισμα, πρήξιμο ή εκροή υγρού.
Σε περίπτωση οποιουδήποτε συμπτώματος, θα πρέπει να ενημερωθεί άμεσα ο γενικός χειρουργός που πραγματοποίησε την επέμβαση.
Στάδια επιστροφής στη φυσιολογική δραστηριότητα
Σε γενικές γραμμές, η πορεία επανένταξης έχει τα εξής στάδια:
- 0–2 εβδομάδες: Πολύ ήπιο περπάτημα μέσα στο σπίτι, αποφυγή άρσης βάρους.
- 2–4 εβδομάδες: Σταδιακή αύξηση του χρόνου περπατήματος, ήπιες κινήσεις.
- 4–6 εβδομάδες: Ήπια αερόβια άσκηση εφόσον δεν υπάρχουν προβλήματα.
- 6–12 εβδομάδες: Προοδευτική ένταξη σε πιο απαιτητικές δραστηριότητες, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του χειρουργού.
Γενικά, κάθε περίπτωση και κάθε επέμβαση είναι διαφορετικές. Είναι πολύ σημαντικό συνεπώς ο εκάστοτε ασθενείς να μην κάνει συγκρίσεις με βάση κάτι που μπορεί να έχει διαβάσει ή να έχει ακούσει. Η ηλικία, το είδος της επέμβασης, η φυσική κατάσταση πριν το χειρουργείο και η πορεία ανάρρωσης καθορίζουν το πότε ο κάθε ασθενής θα επιστρέψει πλήρως στις καθημερινές του δραστηριότητες.
Η αποκατάσταση και η άσκηση μετά από λαπαροσκόπηση δεν είναι αγώνας δρόμου. Με υπομονή, σωστή καθοδήγηση και προσοχή, η επιστροφή στην καθημερινότητα και την άσκηση θα γίνει ομαλά και με ασφάλεια. Ο Γενικός Χειρουργός στην Αθήνα Δρ. Βασίλειος Κοντοστόλης παρακολουθεί και συμβουλεύει κάθε ασθενή ώστε να αποφευχθούν κίνδυνοι και να είναι η ανάρρωση όσο ταχύτερη και ανώδυνη γίνεται.