Η χολοκυστίτιδα αναφέρεται στη φλεγμονή της χοληδόχου κύστης. Η χοληδόχος κύστη είναι ένα όργανο σε σχήμα αχλαδιού που βρίσκεται κάτω από το συκώτι και αποθηκεύει τη χολή. Έπειτα την ωθεί στο λεπτό έντερο όπου χρησιμοποιείται για να βοηθήσει στην πέψη των τροφών. Όταν η παροχέτευση από τη χοληδόχο κύστη εμποδίζεται εξαιτίας της απόφραξης του κυστικού πόρου, δημιουργείται η συγκεκριμένη μορφή φλεγμονής στη χοληδόχο κύστη. Η απόφραξη μπορεί να σχετίζεται σε αρκετές περιπτώσεις με τη χολολιθίαση, δηλαδή την παρουσία λίθων στη χοληδόχο κύστη. Η χολοκυστίτιδα διακρίνεται σε οξεία και χρόνια, ανάλογα με τη χρονική διάρκεια και την έκταση των συμπτωμάτων.
Οξεία χολοκυστίτιδα
Η οξεία χολοκυστίτιδα ξεκινά ξαφνικά, με αποτέλεσμα έντονο, σταθερό πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα. Η πλειοψηφία των ασθενών που εκδηλώνουν οξεία χολοκυστίτιδα έχουν χολολιθίαση, δηλαδή πέτρες στη χολή. Η συγκεκριμένη μορφή της πάθησης χαρακτηρίζεται ως λιθισιακή χολοκυστίτιδα. Η φλεγμονή ξεκινά σχεδόν πάντα χωρίς μόλυνση, αν και η μόλυνση μπορεί να αποτελέσει επακόλουθο. Η οξεία χολοκυστίτιδα μπορεί να εμφανιστεί σε μικρά παιδιά, η οποία μπορεί να αναπτυχθεί από ιογενή ή άλλη λοίμωξη.
Σπάνια εμφανίζεται μια μορφή οξείας χολοκυστίτιδας χωρίς πέτρες στη χολή, που ονομάζεται αλιθισιακή χολοκυστίτιδα. Η συγκεκριμένη μορφή χολοκυστίτιδας είναι πιο σοβαρή από άλλους τύπους της πάθησης. Τείνει να εμφανίζεται μετά τα ακόλουθα:
- Μεγάλη χειρουργική επέμβαση
- Κρίσιμες ασθένειες όπως σοβαροί τραυματισμοί, σοβαρά εγκαύματα ή σήψη
- Ενδοφλέβια σίτιση για μεγάλο χρονικό διάστημα
- Ανεπάρκεια στο ανοσοποιητικό σύστημα
- Παρασιτικές λοιμώξεις
- Ζητήματα στην κινητικότητα του κυστικού πόρου
- Ισχαιμία της χοληδόχου κύστης
Χρόνια χολοκυστίτιδα
Η χρόνια χολοκυστίτιδα είναι φλεγμονή της χοληδόχου κύστης που παρουσιάζει παρατεταμένη διάρκεια. Σχεδόν πάντα προκύπτει από πέτρες στη χολή και από προηγούμενες προσβολές οξείας χολοκυστίτιδας. Η χρόνια χολοκυστίτιδα χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες κρίσεις πόνου (κολικός των χοληφόρων) που συμβαίνουν όταν οι πέτρες στη χολή αποφράσσουν περιοδικά τον κυστικό πόρο.
Στη χρόνια χολοκυστίτιδα, η χοληδόχος κύστη παρουσιάζει σημαντική φθορά από επαναλαμβανόμενες κρίσεις οξείας φλεγμονής, συνήθως λόγω λίθων στη χολή. Οι χολόλιθοι μπορεί να αποφράσσουν το άνοιγμα της χοληδόχου κύστης στον κυστικό πόρο ή να μπλοκάρουν τον ίδιο τον κυστικό πόρο. Η χοληδόχος κύστη συνήθως περιέχει επίσης λάσπη.
Συμπτώματα φλεγμονής στη χοληδόχο κύστη
Τα συμπτώματα της οξείας χολοκυστίτιδας εκδηλώνονται συνήθως έπειτα από την κατανάλωση γεύματος πλούσιου σε λιπαρά. Αυτά περιλαμβάνουν την εκδήλωση ξαφνικού, έντονου πόνου στο άνω δεξί μέρος της κοιλιάς που ενδεχομένως ακτινοβολεί και στην πλάτη ή κάτω από τη δεξιά ωμοπλάτη, ναυτία, εμετό, πυρετό, κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών (ίκτερος) και φούσκωμα στην κοιλιά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μια έξαρση οξείας χολοκυστίτιδας διαρκεί 2 έως 3 ημέρες.
Η οξεία αλιθισιακή χολοκυστίτιδα συνήθως προκαλεί ξαφνικό, αφόρητο πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα σε άτομα χωρίς προηγούμενα συμπτώματα ή άλλες ενδείξεις διαταραχής της χοληδόχου κύστης. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν είναι το πρήξιμο στην περιοχή της κοιλιάς και ο πυρετός χωρίς κάποια ξεκάθαρη αιτία. Η φλεγμονή είναι συχνά πολύ σοβαρή και μπορεί να οδηγήσει σε γάγγραινα ή ρήξη της χοληδόχου κύστης, γεγονός που καθιστά τη συγκεκριμένη πάθηση επείγουσα ιατρική περίπτωση.
Τα άτομα με χρόνια χολοκυστίτιδα παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια πόνου. Η άνω κοιλιακή χώρα πάνω από τη χοληδόχο κύστη είναι ευαίσθητη στην αφή. Σε αντίθεση με την οξεία χολοκυστίτιδα, πυρετός εμφανίζεται σπάνια. Ο πόνος είναι λιγότερο έντονος από τον πόνο της οξείας μορφής της πάθησης και δεν διαρκεί τόσο πολύ. Η χρόνια χολοκυστίτιδα ωστόσο μπορεί να μην προκαλέσει συμπτώματα, αλλά να προκαλέσει σημαντική φθορά στα τοιχώματα της χοληδόχου κύστης, η οποία σταδιακά θα παρουσιάζει δυσκολία να αποθηκεύσει και να απελευθερώσει τη χολή.
Θεραπεία φλεγμονής της χοληδόχου κύστης
Αφού πραγματοποιηθεί η διάγνωση της οξείας μορφής της πάθησης, ακολουθεί συντηρητική θεραπεία με χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής για την υποχώρηση της φλεγμονής, σε συνδυασμό με την υποβολή του ασθενούς σε ειδική δίαιτα χαμηλών λιπαρών. Αφού παρέλθουν δύο μήνες έπειτα από τη συντηρητική θεραπεία, ο ασθενής υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση ώστε να αφαιρεθεί η χοληδόχος κύστη, ιδίως αν έχει υπάρξει υποτροπή της πάθησης στο παρελθόν. Στη χρόνια χολοκυστίτιδα, η χοληδόχος κύστη συνήθως αφαιρείται μετά την υποχώρηση του τρέχοντος επεισοδίου χολοκυστίτιδας.
H επέμβαση για την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης είναι γνωστή ως χολοκυστεκτομή, και μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με ανοιχτό χειρουργείο, είτε λαπαροσκοπικά. Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, την οποία πραγματοποιεί με εξαιρετικά ποσοστά επιτυχίας ο Γενικός Χειρουργός στην Αθήνα Δρ. Βασίλειος Κοντοστόλης, υπερέχει σε σχέση με το ανοιχτό χειρουργείο, καθώς προσφέρει σημαντικά μετεγχειρητικά οφέλη στον ασθενή. Αυτά περιλαμβάνουν μικρότερο μέγεθος τομών, συντομότερο χρόνο νοσηλείας, ελαττωμένο πόνο μετά την επέμβαση και ταχύτερη επάνοδο στην καθημερινότητα.