Οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου αφορούν διαταραχές και νοσήματα που προκαλούν την εκδήλωση χρόνιας φλεγμονής στο έντερο, και περιλαμβάνουν την ελκώδη κολίτιδα και τη νόσο του Crohn. Η ελκώδης κολίτιδα χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία ελκών στο βλεννογόνο που επενδύει εσωτερικά το παχύ έντερο και το ορθό. Η νόσος του Crohn εκδηλώνεται με φλεγμονή και έλκη που μπορούν να αναπτυχθούν καθ’όλη την έκταση του γαστρεντερικού σωλήνα, από το στόμα μέχρι και την πρωκτική περιοχή. Και οι δύο παθήσεις εκδηλώνονται με συμπτώματα όπως κακουχία, απώλεια βάρους, πόνο στην κοιλιακή χώρα και διάρροια με ή χωρίς αιμορραγία. Τα συμπτώματα ποικίλλουν σε βαρύτητα ανάλογα με την κάθε περίπτωση και εκδηλώνονται με περιόδους έξαρσης και ύφεσης. Ωστόσο, οι φλεγμονώδεις παθήσεις εντέρου μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις να χρειαστούν χειρουργείο, ώστε να υποχωρήσουν τα συμπτώματα και να προληφθούν σοβαρές επιπλοκές.

Φλεγμονώδεις παθήσεις εντέρου συντηρητική αγωγή και ενδείξεις για χειρουργείο

Για τις φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου σε πρώτο στάδιο εφαρμόζεται συντηρητική αντιμετώπιση με με φαρμακευτική αγωγή, αλλά σε περίπτωση που η φαρμακευτική θεραπεία αποτύχει ή εμφανιστούν επιπλοκές, τότε συχνά χρειάζεται χειρουργείο. Οι επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν περιλαμβάνουν την εντερική απόφραξη, το τοξικό μεγάκολο, το οποίο εκδηλώνεται με ταχύτατη διόγκωση του εντέρου στην ελκώδη κολίτιδα και κίνδυνο διάτρησης, τη δημιουργία συριγγίων, δηλαδή το σχηματισμό μιας αφύσικης διόδου επικοινωνίας μεταξύ εντέρου και δέρματος. Πρόσθετες επιπλοκές αποτελούν ο σχηματισμός ενδοκοιλιακών αποστημάτων, ή η διάτρηση του παχέος εντέρου. Παράλληλα, η ύπαρξη της νόσου για πάνω από δέκα χρόνια εντείνει τον κίνδυνο ανάπτυξης κακοήθειας, δηλαδή καρκίνου του παχέος εντέρου.

Παρά τις εξελίξεις στις συντηρητικές θεραπείες για τις φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, ένας σημαντικός αριθμός ασθενών με νόσο του Crohn και ένα μικρότερο ποσοστό ατόμων με ελκώδη κολίτιδα θα χρειαστούν χειρουργική επέμβαση κάποια στιγμή στη ζωή τους. Η χειρουργική επέμβαση δεν πρέπει να θεωρείται ως η έσχατη λύση για τη θεραπεία αυτών των ασθενειών, ούτε αποτελεί ένδειξη ότι το θεραπευτικό πρόγραμμα έχει αποτύχει. Στην πραγματικότητα, η χειρουργική επέμβαση θα πρέπει να θεωρείται απλώς μια πρόσθετη θεραπευτική επιλογή για την επιτυχή διαχείριση των συμπτωμάτων.

Χειρουργική αντιμετώπιση για την ελκώδη κολίτιδα

Οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου αντιμετωπίζονται με χειρουργείο με τη χρήση διαφορετικών τεχνικών, ανάλογα με την πάθηση και την έκταση της νόσου. Στην περίπτωση της ελκώδους κολίτιδας, η πιο αποτελεσματική επέμβαση είναι η χειρουργική αφαίρεση ολόκληρου του παχέος εντέρου και του ορθού, η οποία ονομάζεται παν-κολεκτομή. Όταν συντρέχει επείγων ιατρικός λόγος, πραγματοποιείται αφαίρεση του παχέος εντέρου και διατήρηση του ορθού, με ταυτόχρονη δημιουργία κολοστομίας. Η επέμβαση αυτή ονομάζεται υφολική κολεκτομή. Η αφαίρεση του ορθού μπορεί να πραγματοποιηθεί αργότερα με τη διενέργεια πρωκτεκτομής. Αφού γίνει εκτομή του ορθού, μπορεί με την αξιοποίηση του λεπτού εντέρου να δημιουργηθεί μια δεξαμενή υποδοχής για τα κόπρανα που θα αντικαταστήσει το ρόλο του ορθού.

Χειρουργική αντιμετώπιση για τη νόσο του Crohn

Η χειρουργική αντιμετώπιση για τη νόσο του Crohn περιλαμβάνει την εκτομή του κατεστραμμένου τμήματος του πεπτικού σωλήνα κι έπειτα την επανασύνδεση των άκρων του οργάνου μεταξύ τους με αναστόμωση. Το τμήμα που αφαιρείται συνήθως είναι ο ειλεός, δηλαδή το τελευταίο τμήμα του λεπτού εντέρου. Για να πραγματοποιηθεί η εκτομή ενδείκνυται η εφαρμογή δεξιάς κολεκτομής ή ειλεοτυφλική εκτομή και σε ορισμένες περιπτώσεις η διαμόρφωση προσωρινής στομίας. Στην στομία, ενώνεται ένα τμήμα του λεπτού εντέρου στην επιφάνεια της κοιλιάς, όπου στη συνέχεια τα κόπρανα συλλέγονται σε ειδικό σάκο έξω από το σώμα. Αν η πάθηση έχει δημιουργήσει ένα περιεδρικό απόστημα ή συρίγγιο, μπορεί να εφαρμοστεί χειρουργική επέμβαση για την παροχέτευση του αποστήματος και τη θεραπεία του συριγγίου. Ωστόσο, η πάθηση αυτή δε μπορεί να θεραπευθεί οριστικά, παρά μόνο να περιοριστούν τα συμπτώματα.

Φλεγμονώδεις παθήσεις εντέρου και χειρουργείο με λαπαροσκοπική τεχνική

Οι επεμβάσεις για τη θεραπεία των φλεγμονοδών παθήσεων του εντέρου πλέον διενεργούνται στην πλειοψηφία τους λαπαροσκοπικά. Κατά τη διάρκεια της λαπαροσκοπικής επέμβασης, η οποία πραγματοποιείται με γενική αναισθησία, διενεργούνται μικροσκοπικού μεγέθους τομές, μέσω των οποίων εισάγεται το λαπαροσκόπιο και τα ειδικά χειρουργικά εργαλεία. Τα οφέλη της λαπαροσκοπικής επέμβασης περιλαμβάνουν μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερες ουλές, ταχύτερη ανάρρωση, ελαχιστοποίηση του κινδύνου μετεγχειρητικής μόλυνσης στο σημείο της τομής ή εμφάνισης μετεγχειρητικής κήλης και συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο. Ο Γενικός Χειρουργός στην Αθήνα Δρ. Βασίλειος Κοντοστόλης αντιμετωπίζει τις φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου με χειρουργείο όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο, για την επιτυχή ανακούφιση των συμπτωμάτων.