Ο καρκίνος του ορθού αφορά την ανάπτυξη κακοήθους όγκου στο ορθό, το τελευταίο τμήμα του παχέος εντέρου περί τα 12-15 εκ πριν τον πρωκτό. Το ορθό συμβάλλει στην αποθήκευση των περιττωμάτων πριν την αφόδευση. Όπως στην πλειοψηφία των περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου, ο καρκίνος του ορθού ξεκινά συνήθως με τη μορφή πολύποδα, δηλαδή καλοήθους βλάβης, κι έπειτα παρουσιάζουν καρκινική εξαλλαγή σε βάθος χρόνου. Συνήθως στα αρχικά στάδια η νόσος παραμένει εντός του ορθού, αλλά σε πιο προχωρημένα στάδια τείνει να προκαλεί μεταστάσεις συνήθως στο ήπαρ και τους πνεύμονες. Αν και παλιότερα η νόσος παρουσίαζε υψηλά ποσοστά θνησιμότητας, πλέον η πρόοδος στην έγκαιρη διάγνωση αλλά και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου έχει αποτρέψει πλήθος θανάτων.

Καρκίνος του ορθού: Αίτια

Η εμφάνιση καρκίνου του ορθού επηρεάζεται από έναν συνδυασμό γενετικών και λανθασμένων συνηθειών του τρόπου ζωής. Κληρονομικοί παράγοντες, όπως το σύνδρομο Lynch και η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση, συμβάλλουν σε ορισμένες περιπτώσεις στην εμφάνιση της συγκεκριμένης μορφής κακοήθειας. Η χρόνια φλεγμονή του παχέος εντέρου, όπως σε περιπτώσεις φλεγμονοδών νόσων του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα ή νόσος του Crohn), οι οποίες συνιστούν αυτοάνοσες παθήσεις, αυξάνει επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ορθού. Ανθυγιεινές συνήθειες, όπως η υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα, η χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών, το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, έχουν ενοχοποιηθεί ως παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη όχι μόνο καρκίνου του ορθού, αλλά πλήθος άλλων κακοηθειών.

Συμπτώματα και διάγνωση καρκίνου του ορθού

Τα συμπτώματα του καρκίνου του ορθού μπορεί να είναι διακριτικά και συχνά να μπερδεύονται με άλλες γαστρεντερικές παθήσεις. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (διάρροια ή δυσκοιλιότητα), αίμα στα κόπρανα, έκκριση βλέννης, αναιμία, κοιλιακή δυσφορία και πόνο, ανεξήγητη απώλεια βάρους και κόπωση. Καθώς τα συμπτώματα παραπέμπουν σε πλήθος παθήσεων, η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του ορθού είναι ζωτικής σημασίας για τη βελτίωση της πρόγνωσης και την καταπολέμηση της νόσου. Οι διαγνωστικές μέθοδοι περιλαμβάνουν κλινική εξέταση, κολονοσκόπηση και απεικονιστικές εξετάσεις όπως μαγνητική τομογραφία και αξονική τομογραφία ώστε να αποκλεισθούν τυχόν μεταστάσεις. Τα δείγματα βιοψίας που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης βοηθούν στην επιβεβαίωση της διάγνωσης και στον προσδιορισμό του σταδίου και της έκτασης του καρκίνου.

Καρκίνος του ορθού: Θεραπευτικές προσεγγίσεις

Η θεραπεία του καρκίνου του ορθού καθορίζεται από το στάδιο της νόσου, τον βαθμό και τη συνολική υγεία του ασθενούς. Αρχικά, η χειρουργική επέμβαση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη θεραπεία του καρκίνου του ορθού. Η επέμβαση περιλαμβάνει την εκτομή του πάσχοντος τμήματος ή ολόκληρου του ορθού. Μάλιστα, μπορούν να εφαρμοστούν ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, όπως η λαπαροσκοπική και η ρομποτική προσέγγιση, οι οποίες παρουσιάζουν άριστη ογκολογική επάρκεια, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν σημαντικά πλεονεκτήματα στο χειρουργημένο ασθενή. Σε αρχικά στάδια, η χειρουργική επέμβαση με τη λαπαροσκοπική ή τη ρομποτική τεχνική μπορεί να αποτελέσει το μόνο θεραπευτικό μέσο που απαιτείται για την εξάλειψη της νόσου. Συχνά ωστόσο απαιτείται η υποβολή του ασθενούς σε ακτινοθεραπεία ή/και χημειοθεραπεία πριν ή μετά την χειρουργική επέμβαση.

Η ακτινοθεραπεία εφαρμόζεται συχνά πριν τη χειρουργική επέμβαση για τη μείωση του μεγέθους του όγκου, ώστε να αφαιρεθεί επιτυχώς. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί μετεγχειρητικά για την εξάλειψη τυχόν εναπομείναντων καρκινικών κυττάρων. Η χημειοθεραπεία, είτε μόνη είτε σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία προχωρημένου ή μεταστατικού καρκίνου του ορθού, πριν ή και μετά τη χειρουργική επέμβαση. Ο Γενικός Χειρουργός στην Αθήνα, Δρ. Βασίλειος Κοντοστόλης, εφαρμόζει την κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση για την καταπολέμηση της πάθησης και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων των ασθενών.